حالا چی بنویسم؟موضوع از کجا پیدا کنم؟پروپوزال چجوری بنویسم؟بیان مسئله چجوری بنویسم؟
تقریبا همه ی ما دانشجویان ارشد وقتی به ترم ۲ و ۳ میرسیم این سوالو از خودمون میپرسیم .بعضا حتی از ترم یک و حتی قبل از شروع دانشگاه.واین موضوع برامون یک جور چالش و استرس تبدیل میشه و خواب و خوراک رو ازمون میگیره .بعضی ها حتی ممکنه به خریدن پروپوزال و پایان نامه فکر کنیم و بعد با مشکلات بیشتری مواجه بشیم.
اول بگیم پروپوزال چیست؟
پروپوزال یک طرح پیشنهادی هست .یعنی ما یک موضوع رو انتخاب میکنیم و باید بقیه رو قانع کنیم این موضوع چیست و چرا باید بهش بپردازیم و چگونه انجام باید بدیم .هدف تحقیق اینه که به دانش و علم اضافه کنیم یا یک مشکلی رو حل کنیم .پس یعنی ما به عنوان یک دانشجوی ارشد و دکترا صرفا یاد گیرنده نیستیم باید بتونیم با توجه به مطالبی که آموختیم بتونیم یک چیز جدید ارائه کنیم یا خلا هارو رفع کنیم یا زندگی رو بهتر کنیم یا دانشی که قبلا بوده رو ارتقا ببخشیم.برای همین نیاز هست در حوزه ای که میخواهیم تحقیق کنیم یک دانش عمیق داشته باشیم و عمیقا یاد گرفته باشیم چون این گونه میتونیم خلا، شکاف یا مسئله کشف کنیم .
پروپوزال هم همین هست .پروپوزال در پاسخ به ۳ سوال هست.
چه؟
چرا؟
چگونه؟
سوال چه:یعنی اینکه ما دقیقا بدونیم مسئله چیه و خلا کجاست .دقیقا به چه چیزی میخواهیم بپردازیم.برای حل مسئله اول باید بتونیم مسئله رو خوب تعریف کنیم و اگه بتونیم آن را به بقیه توضیح دهیم یعنی آن مسئله را به خوبی درک کردیم.
چرا؟: چرا اهمیت داره به این موضوع بپردازیم؟بعضی موضوعات از اهمیت بیشتر و بعضی از اهمیت کمتری برخوردار است.این هم یعنی بر اساس نتیجه ای که بدست میاد آیا ارزش وقت و زمان و انرژی مارو داره؟ما باید استادمون یا گروه رو قانع کنیم این مسئله ی مهمیه و تحقیق راجبش به علم اضافه میکنه و حتی بقیه میتونن از دستاورد های ما استفاده کنند.
چگونه؟:برای پاسخ به این سوال باید با توجه به مسئلمون روش تحقیق رو انتخاب کنیم.یعنی ابزار هایی که باهاش داده جمع میکنیم یا تحلیل میکنیم.این بخش عملیاتی هست.
در واقع در پایان نامه های ارشد باید حتما یک کار عملیاتی انجام بدید یعنی پرسشنامه بدید بقیه پر کنند یا اعداد ، داده،دیتا جمع آوری کنید.
پروپوزال هم صرفا یک ساختار هست و ما باید در قالب اون ساختار به این سوالات جواب بدهیم.فرم پروپوزال از سایت دانشکده خودتون قابل دانلوده یا از استادتون بخواهید به شما بفرسته.
اغلب پروپوزال ها شامل این عناوین هستند.
عنوان به فارسی و انگلیسی،مقدمه و بیان مسئله،اهمیت و ضرورت انجام پژوهش،اهداف پژوهش،سوال یا فرضیه ی پژوهش،متغیر های پژوهش،تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر های تحقیق،پیشینه ی پژوهش،روش تحقیق،جامعه، نمونه و روش نمونه گیری،معیار های ورود به پژوهش،ابزار اندازه گیری متغیر ها،شیوه ی اجرا،روش تجزیه و تحلیل داده ها، و منابع فارسی و انگلیسی
این صرفا یک فرمه و پر کردنش صرفا یک قواعدی داره .این که دقیقا بدونیم چی بنویسیم تو هر قسمت و چرا اینو بنویسیم .مثلا بیان مسئله رو چجوری بنویسیم یا پیشینه چیه و چجوری بنویسیم.چرا این ابزارو انتخاب کردیم یا چرا این جامعه و روش نمونه گیری رو انتخاب کردیم
اغلب چیز هایی که در کارگاه های آموزشی پروپوزال نویسی یاد میدهند راجب همین هست .صرفا تکنیک های فنی.
روش نوشتن پروپوزال
من خیلی در موردش تحقیق کردم .میشه گفت هر کسی برای انجام کاری که میخواد روش خاص خودشو داره .من هر کارگاهی رو نگاه کردم هر کسی مدل خودش توضیح میداد .میشه گفت نوشتن پروپوزال یک کاری هست که قاعده خاصی نداره صرفا تو باید پیدا کنی که روش مخصوصا خودت برای انجام اینکار چیه.روش که بهش علاقه داری و تو رو به اهدافت نزدیک تر میکنه .مثلا یک نفر میگفت برید بگردید مثلا تو اسکالر یا جاهایی که مقاله میزارن و کلید واژه جست و جو کنید و یک مقاله بیس پیدا کنید و از روی اون آموزش میداد چجوری فرم پروپوزال رو پرکنیم
یک آموزشی هم که دیدم گفت اول در ابتدا سرچ مقاله و پایان نامه اشتباهه .چون مارو گیج میکنه.چون ما در مورد اون موضوع اطلاعاتی نداریم و نمیتونیم تشخیص بدیم چی به چیه.
چند مدل نوشتن پروپوزال
اول باید مشخص کنیم پروپوزالمونو با تمام علاقه و از تمام وجود میخواهیم بنویسیم یا میخواهیم صرفا رفع تکلیف کنیم.این به جهان بینی هر فرد بستگی داره .مثلا فردی به رشته اش واقعا علاقه داره میخواد واقعا در یک حوزه متخصص بشه .یا فردی فقط مدرکو نیاز داره به هر دلیلی و به پژوهش علاقه نداره یا نمیخواد وقت صرف کنه .البته که ما به عنوان دانشجو موظفیم خودمون کارمونو انجام بدیم و سپردن به فرد دیگه جرمه.
و البته چیز قشنگی که گفت اینه که فردی که به صورت رفع تکلیف انجام میده کاری رو تو بقیه زندگیشم همین گونه عمل میکنه و کل زندگیش رفع تکلیفه .اون وقت نباید به فردی که با تمام اشتیاق و با تلاش تحقیقشو انجام داده خودشو مقایسه کنه و اذیت بشه
میشه خودمون انجام بدیم پایان نامه رو یا بدیم بیرون .خودمونم انجام بدیم ممکنه دو صورت اصولی باشه یا رفع تکلیفی.بیرون انجام دادنم کلا رفع تکلیفه برای ما.بنظر من هیچ کس دلسوز تر از خود ما نیست برای کارمون .و اینه شیوه رفع تکلیفی ممکنه هم گیر بیفتیم و اون هم عواقب داره
حوزه ی تحقیق چیست
خلاصه .باید حوزه ی مورد علاقمونو کشف کنیم.مثلا در رشته ی روانشناسی اینا میشه حوزه:انگیزش،روانشناسی شخصیت،آسیب شناسی روانی ،روانشناسی رشد .یا مثلا روانکاوی هم میتونه حوزه باشه
چگونه در حوزه ی تحقیق اطلاعات کسب کنیم
بعد در مورد اون حوزه دانش عمومی کسب کنیم .دانش عمومی هم نه سریعا بریم مقاله بخونیم .این دانش از وبلاگ ،مجله تد تاک یا پیج اینستاگرام یا سرچ گوگل .اینجوری یاد گیری ما مصداقی هست یعنی عینی تر.و خب راه منم کتاب خوندن هست ولی کتابای خیلی سخت نه از آسون ها شروع کنیم.چون کتاب ها هم چندین مقاله رو جمع کردن و به صورت سازمان یافته تر توضیح دادن
این مرحله ممکنه ماه ها طول بکشه ولی من چون وقتم کمه میخوام دانش عمومیمو در حوزه روانکاوی فروید و لکان زیاد کنم در دو ماه
واسه انتخاب موضوع سه تا مرحله هست که خیلی بهم وابسته اند
بنظر من پیشینه ی تحقیق و بیان مسئله هم روی انتخاب موضوع تاثیر داره .هدفم از گفتنش اینه که نوشتن پروپوزال یک فرآیند پویا هست .یعنی یک سری قدم های پشت هم نیست که انجام بدهیم .گاهی لازمه بازنگری کنیم و اصلاح کنیم.قبل حرف زدن با استاد همه جوانب رو بسنجیم .اول موضوع خوب با بیان مسئله واقعا قانع کننده بنویسیم چون اگه ما میلیمونو ابراز نکنیم یا خواسته خودمونو انجام ندهیم مجبوریم خواسته بقیه رو انجام بدیم.
نتیجه گیری
پس اول یک حوزه انتخاب کنیم .چجوری؟سرچ مثلا ببینیم حوزه های رشتمون چیه .قبلا از چه درسایی که خوندیم خوشمون اومده یا چه چیزی مسئله ذهنیمونه.بعد چند ماه وقت بزاریم واقعا همه چی راجبش بخونیم .مثلا اگه من میگم روانکاوی خب یک سری تعاریف اساسی داره مثلا ناهشیار،عقده ادیپ،اید ایگو سوپر ایگو، یا هر اصطلاحی.اینا میشه دانش عمومی وچند ماه واقعا در موردش بخونیم و درکش کنیم .اگه واقعا وقتمون کمه مثلا یک ماه میشه محدود ترش کرد یا مشورت کرد با فردی .ولی پروپوزال نوشتن کار یکی دو روز نیست اگه صفر هستیم البته
این کار پروپوزال نوشتن از این لحاظ برای من جالب و هیجان انگیزه که من در مورد روانکاوی مثلا واقعا دانش کسب کنم و یاد بگیرم .این که من تو یه حوزه حرفی برای گفتن دارم واقعا لذت بخشه .ببینید پروپوزال نوشتن میتونه هم عذاب آور و هم لذت بخش باشه .در مورد موضوعی که دوست نداریم هی مقاله بخونیم عذاب آوره به خودمون میگیم این چرتا چیه من میخونم؟
بعد اینکه حوزه رو انتخاب کردیم و واقعا راجبش مطالعه کردیم میتونیم بریم مقالات رو بخونیم تا موضوع پیدا کنیم .بهتره مقالات جدید باشه یکی دو سال اخیر .چون همون ها به قبلیا ارجاع دادن.و این رو در پست های بعدی میگم
لطفا لطفا نظراتتونو برای من بنویسید من خوشحال میشم بشنوم .شما چه تجربیاتی حین نوشتن پروپوزال داشتید یا با چه چالش هایی رو به رو هستید.
دیدگاهتان را بنویسید